بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 381

بامبه-توسری

جَر-پیچ و خم راه

تک و تو-توان و قدرت-شتاب

خانم-زن بدکاره-هرزه

پر ادعا-متکبر-از خود راضی-قمپز در کن

تسویه حساب-تلافی-پاک کردن دل خوری

دُم سیخ شدن-سقط شدن-مردن

آفتاب کسی به زردی رسیدن(به پایان رسیدن دوران زندگی و یا قدرت و نفوذ کسی)

ریغ-مواد درون امعا و احشا

از قرار-ظاهرن-آن‌طور که پیدا است

دل پَر زدن-بسیار مشتاق بودن

بستری-خوابیده در بستر-بیمار
دست باف-بافته با دست
اتر خان رشتی-آدم پرافاده
چله نشستن-بیرون نیامدن از خانه-خانه نشین شدن

ریسک کردن-به کاری خطرناک دست زدن

 
خاله وارَس-آدم فضول

بکوب بکوب-با شتاب-تند و تند

 

جو گندم-جویی که به گندم شباهت دارد-یک در میان بودن دو چیز

احدالناس(کسی، فردی)

چپ رو-تند رو
در غورگی مویز شدن-هنوز تازه کار بودن ولی ادعای مهارت و استادی کردن

روی باد هوا بودن-سست و بی پایه بودن

خط خطی شدن اعصاب-خرد شدن اعصاب-خراب شدن اعصاب
این خاکدان-دنیا

چُس بی طهارت-آدم حقیری که پایش را از گلیمش بیرون می گذارد
آواز کوچه‌باغی-آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است

تعارف کردن-کسی را به گرفتن چیزی خواندن
دو قلو-دو بچه ی همزاد

روده درازی کردن-پر حرفی کردن-وراجی کردن

آب در هاون کوفتن-کار بی‌هوده کردن

خون مردگی-حالت مردن خون در زیر پوست-کبودی
خاور شناس-دانا به فرهنگ شرق
تِپ تِپ-صدای تپش قلب بر اثر ترس و هیجان

رجاله-اراذل و اوباش

 

رگ زدن-بریدن شریان برای کشتن کسی

زیر جلد کسی رفتن-کسی را فریب دادن-اغفال کردن

دم و دود-مجلس گرم مهمانی-دود تریاک و شیره و سیگار و چپق

 

خواهر خوانده-دوست صمیمی

پیسی-بد رفتاری-آزار

جُستن-چیز گمشده را یافتن
پاتوغ-محل گرد آمدن

چوب شدن-ساکت و بی حرکت شدن-از ترس یا تعجب بر جای ماندن

چوچول باز-دغل-بی حیا

دست آمدن-به دست آمدن-پیدا شدن-حاصل شدن
حساب-هزینه-مخارج-میزان طلب

زیر غلیانی-ناشتایی-غذای صیح-چارپایه ای که زیر غلیان می گذارند

چشم زاغ-بی شرم

 
پنج زاری-سکه ی پنج ریالی-پنج هزاری

در پوست کسی رفتن-سخت مزاحم کسی شدن-از کسی بد گفتن

زهرمار کردن غذا-مانع از خوردن با لذت شدن
خود را گرفتن-فخر فروختن-کبر و نخوت نشان دادن

جا خالی دادن-در بازی هایی مانند والیبال و فوتبال توپ را به جایی انداختن که دست یازیگر حریف به آن نرسد

از چشم افتادن(مورد بی مهری قرار گرفتن ، بی‌اعتبار شدن)

جن زده-دیوانه

حرص خوردن-عصبانی شدن

حق گرفتن-نگا. حق بردن

دست کسی را بند کردن-به کاری گماشتن
خورد و خوراک-خوردنی-آذوقه

چلچل-خال خالی-ابلق

آشنا روشنا(دوست آشنا)

آب رفتن(بی‌اعتبار شدن، کوچک شدن)

بی هوا-ناگهان-غفلتا-نا غافل-یک مرتبه
خانه خراب-بدبخت شده-بی چیز شده-زیان دیده

دهان گیره-غذای اندکی که میان دو غذای اصلی می خورند

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

آفتاب گرفتن-زیر آفتاب خوابیدن

به جا آوردن-شناختن

چغندر پخته-لبو

خیساندن-در آب فرو بردن-در آب گذاشتن-خیس کردن

زاله بندی-مرزبندی در کشتزار-کرت بندی

بلغمی مزاج-آدم خونسرد و اخمو

بد مست-کسی که هنگام مستی هرزه گویی کند و عربده بکشد

ریزه خورده-خرده ریزه-وسایل کم بهای خانه

چیز دار-ثروتمند

پل خر بگیری-محل آزمایش-جایی که گریز از آن ممکن نباشد

بابا ماما-همه کاره ی محل-بزرگ لوطیان
تاج گل به سر کسی زدن-کار نیکی در حق کسی کردن

رو آوردن-مراجعه کردن-دست به دامن شدن-پناه جستن

خوشا به حال ماهی-خیلی تشنه ام

جا خوردن-یکه خوردن-تعجب زیاد کردن-غافلگیر شدن

 

 

زرت-صدای باد در کردن یا شیشکی
دست و پا توی هم رفتن-بی پول شدن-گرفتاری مالی پیدا کردن

زبان بازی-چرب زبانی-لفاظی-چاپلوسی

آشوب شدن دل-دچار تهوع شدن

آبِ خشک(آب بسته)

 

داغ دیده-مصیبت رسیده-کسی که شاهد مرگ عزیزی شده است

حرص کسی را درآوردن-کسی را خشمگین کردن

 

زیر بار رفتن-قانع شدن-تحمل کردن

دیگ به سر-لو لو

بی همه چیز-آدم بد جنس-نادرست-کسی که صفت خوبی ندارد

به درد خوردن-مفید بودن-به کاری آمدن

اروای ننه‌ات-ارواح بابات

اسم درگوشی(نام دوم فرد مسلمان که نام یکی از امامان است)

خوب-کافی-بسیار
توی گوش کسی گذاشتن-به کسی سیلی زدن

آفتاب به ملاج کسی خوردن-دیوانه شدن-خل شدن

الدنگ(بیکاره، مفتخور، بی‌غیرت)

این خاکدان-دنیا

پول خرد-پول سکه ای

آتو-بهانه-دستاویز-نقطه‌ضعف

تا شدن-دو لا شدن-جمع شدن
از کف دست مو برآمدن-روی دادن پیشامدی غیرممکن

زار زار-گریه ی شدید

چانه زدن-پرگویی و اصرار برای تخفیف خواستن

پریدن از خواب-بیدارشدن ناگهانی در اثر آوازی سخت یا خوابی آشفته

آیینه‌ی اسکندری(آفتاب)

بدون معطلی-بی درنگ-فورا

دود از کله ی کسی برخاستن-سخت شگفت زده شدن-حیرت بسیار کردن

رو شور-سفیداب

چرب زبان-خوش سخن-چاپلوس

خرج رو دست کسی گذاشتن-کسی را در خرج انداختن

پر مدعا- پر ادعا
خرد و خمیر-نگا. خرد و خاکشیر-له و لورده

خودفروش-فاحشه-خائن

تیر گذاشتن و تفنگ برداشتن-نهایت عصبانیت-بد و بیراه گفتن
دَم دار-هوای گرم و پر رطوبت

پر بدک-خیلی بد

بند و بست-ساخت و پاخت-توطئه

از گل نازک‌تر به کسی نگفتن-با کسی سخت مهربان و پرمحبت رفتار کردن

دست به ریش گرفتن-ضمانت و تعهد دادن

چله دار-کسی که در روز چهلم مرگ عزیزی عزاداری کند

دست به گردن-در حال معاشقه-سریع الوصول
راه داشتن-چاره ای داشتن-داشتن ارتباط پنهانی-وجود داشتن راه مخفی با جایی

 

 

دست به گردن-در حال معاشقه-سریع الوصول

چینی بند زنی-عمل چینی بند زدن

خوش صحبت-شیرین زبان-خوش کلام

جا ماندن-فراموش شدن

باردار-آبستن-حامله

راستی راستی-حقیقتن-واقعن

زیاده روی کردن-اسراف کردن-افراط کردن

دم حجله کشتن گربه-زهر چشم گرفتن برای نخستین بار

آب شدن-شرمنده شدن-رفتن آبرو-به فروش رفتن کالا

اختلاط کردن(بی‌هدف از این در و آن در گفت‌وگو کردن)

حق کسی بودن-سزاوار و مستحق چیزی بودن

چیل-آدم بد بیار
خواه و ناخواه-از روی میل یا اجبار

آبشان از یک جوی نرفتن(همداستان شدنشان ممکن نبودن، با هم نساختن)

دیم کاری-کشاورزی دیم

دست کشیدن از کار-کار را تعطیل کردن
زدن به تور-به چنگ آوردن-تصاحب کردن

ته صدا-صدای خوش ولی کم مایه

روکش-پوشش یا ورقه ای که روی چیزی می کشند

 

آتش از چشم کسی گرفتن-ترسانیدن

خیت کردن-شرمنده کردن-کنفت کردن-بور کردن

آب چشم گرفتن(ترسانیدن، به گریه انداختن)

آوردن-باعث شدن-ایجاد کردن

بیل را پارو کردن-در کاری ناشیگری محض کردن

پادرمیانی کردن-میانجی گری کردن
اوستا چسک-فضول و مزاحم-سرخر

 

 

کار شگفت‌انگیز کردن

 

راست و ریس کردن-آماده کردن-به ظاهر درست کردن
حرف خود را به کرسی نشاندن-نظر خور را به کسی قبولاندن یا تحمیل کردن

زوار در رفتن-بند و بست چیزی خراب شدن-از شدن خستگی یا پیری از کار افتادن

تب و تاب-سوز و گداز

دست و پا گیر-مزاحم-مانع از کاری
چغل خور-سخن چین

تق سرما شکستن- تک سرما شکستن

 

جوجه فکلی-تازه کار و نا آزموده

دست شستن از چیزی-از چیزی دست کشیدن-از داشتن چیزی ناامید شدن

دَمب چیزی را چسبیدن-کاری را پی گیری کزدن و ادامه دادن

از پارو بالا رفتن پول(ثروت بسیار داشتن)
چشم چیدن-چشم زخم را دفع کردن

در معامله را گذاشتن-در قال را گذاشتن

چشم مالیدن-هوشیار شدن-از غفلت در آمدن

بغداد کسی را آباد کردن-شکم گرسنه ی کسی را سیر کردن

 

پیاده بودن در کاری-در کاری ناشی و بی تجربه بودن

چشم و دل دویدن-چشم چرانی کردن-هوس رانی کردن

اهل بخیه-وارد در کار-اهل فن

پَرِ قیچی-پادو-کارگزار-طرفدار پر و پا قرص

دلقک-شخص مسخره

زند و زا کردن-زاییدن-زاد و ولد کردن

تُک زبانی حرف زدن-لکنت داشتن-گرفتگی زبان داشتن

زیر سر کسی بودن-مسئول کاری بودن-در کاری دست داشتن

چو انداختن-شایعه پراکندن

چهارتا شدن چشم کسی-سخت تعجب کردن کسی-خیره ماندن از تعجب

جریحه دار کردن-زخمی کردن-رنجاندن-دل شکستن
از بی‌کفنی زنده بودن-بی‌نهایت فقیر و نیازمند بودن

بَزک-آرایش-چسان فسان

 

 

 

دست پیش گرفتن-پیشدستی کردن-سبقت گرفتن
آش کشک خاله-کار ناگزیر-تکلیفی که بر عهده‌ی کسی باشد

 

بی رگ-بی غیرت-بی حس

پر و پاچه-پا-پاچه

 

خدا وکیلی-صادقانه-راست و درست

زاچی-روزهای استراحت پس از زایمان

تکه پاره کردن-پاره پاره کردن-تکه تکه کردن
جوان مرگ شدن-در جوانی مردن

چاقاله ،-چغاله میوه ی هسته دار نارس

آفتاب‌زردی-غروب آفتاب

چادر نماز-چادری که زنان هنگام خواندن نماز بر سر می کنند

بالا آمدن گندکاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده
از قرار-ظاهرن-آن‌طور که پیدا است

 
پر روده-پرچانه-روده دراز

افتادن توی پوست کسی-کسی را وسوسه کرد

پَرپَر زدن-به سختی جان کندن-بی تابی بسیار کردن

آهو چشم(معشوق، شاهد)

احتیاطی(نجس، ناپاک)

خورد رفتن-از بین رفتن قسمت اضافی در خیاطی-جذب شدن و حل شدن در چیزی

خصوصی-مقابل عمومی

 

 

حرف کسی را با شکر بریدن-انتقاد مودبانه از کسی که سخن آدم را قطع می کند

آب شدن-شرمنده شدن-رفتن آبرو-به فروش رفتن کالا

خیرات کردن-چیزی را

چار شاخ ماندن-بی حرکت ماندن به علت درد کمر یا از روی ترس یا تعجب

 

اهل نشست(تارک دنیا، گوشه‌نشین)

دَم دار-هوای گرم و پر رطوبت

امن و امان(بدون بیم و هراس)

 
درینگ درینگ-صدای شکستن شیشه-صدای برخورد پیاپی چیزی به فلز یا شیشه
چشم و دل پاک-کسی که به دیده ی بد به ناموس دیگران نگاه نکند

زهره ی کسی آب شدن-سخت ترسیدن

انگشت عسلی به‌دیوار کشیدن-هنگامه بر پا کردن-مردم را متوجه‌ی جایی کردن

ترش ابرو-عبوس

افت کردن(کاهش یافتن، کم شدن)

پیش پا افتاده-کم ارزش-حقیر-معلوم-آشکار

آوردن(باعث شدن، ایجاد کردن)

چپی-مخالف حکومت-وابسته به چپ

دوربین انداختن-دید زدن-چشم چرانی کردن

حقوق بگیر کس-ی که ماهانه دستمزد می گیرد

استخوان‌دار-محکم-بااراده

رو دست زدن-فریب دادن-خام کردن

پا را توی یک کفش کردن-پافشاری کردن روی عقیده ی خود-لج کردن

دم خود را روی کول گذاشتن-گریختن-شکست خورده رفتن

حسرت به دل-آن که دیری است آرزوی چیزی را دارد

آهو چشم-معشوق-شاهد

تیک تیک لرزی-دن به شدت لرزیدن

تخت و تبارک-با آسودگی خیال

رفتن تو هم-به فکر فرو رفتن-غمگین شدن-پریشان خاطر شدن

چروک خوردن-نگا. چروک افتادن

ازرق شامی-اخمو-ترشرو

بِبُری-بمیری ! چقدر حرف می زنی !

استخوان لای زخم گذاشتن-بلاتکلیف گذاشتن-کاری را کش دادن

ژیلت-نیم تنه ی بدون آستین و جلو باز

بن بست-کوچه ای که راه در رو نداشته باشد-مشکلی که راه حل نداشته باشد

 

برو برو-اوج خوش بیاری و کامکاری

چرخ کار-کسی که با چرخ خیاطی کار و زندگی می کند

به تیر غیب گرفتار شدن-دچار حادثه ی ناگهانی شدن-ناگهانی فوت کردن

پیش خر کردن-پیش از موعد خریدن

بالش نرم زیر سر کسی گذاشتن-به کسی وعده های شیرین دادن

آب بستن در چیزی(آبکی و رقیق کردن)

خرکی-سخت بی ادبانه-خارج از ظرافت

چادر رختخواب-چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند

 

آبِ کبود(آسمان)

زیر شلواری-زیر جامه

اَل اَمان(زینهار، پناه بر خدا)

چادر دَران کردن-از رفتن زن مهمان جلوگیری کردن
پرچانه-پرگو-روده دراز-وراج

 

از بی‌کاری مگس پراندن-بی‌کار و بدون سرگرمی ماندن

 

پدر آمرزیده-دعا یا خطابی برای آمرزیده شدن پدر کسی-پدرت

چله دار-کسی که در روز چهلم مرگ عزیزی عزاداری کند

دور زدن-چرخیدن و تغییر جهت دادن

بد قدم-نامبارک-بد شگون
پخش-پراکنده

آب‌کور(کسی که سودش به دیگران نمی رسد)

 

تُپ تُپ-صدای تپش قلب بر اثر ترس و هیجان

جَر-پیچ و خم راه

بی دست و پا-بی عرضه-پخمه

از خجالت کسی در آمدن-محبت کسی را جبران کردن

پاشنه ی خانه ی کسی را در آوردن-کسی را با خواستن چیزی به ستوه آوردن
خاله وارسی-فضولی-تحقیق بی مورد

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن-به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن

پا گشا-نخستین دعوت خویشاوندان از عروس و داماد

حال و احوال-وضعیت-کیفیت
جفت بودن-در جای خود قرار داشتن

 

جوال پنبه آوردن-حرص و طمع زیاد داشتن-میل و علاقه ی فراوان داشتن

پاشنه ترکیده-بی سر و پا-آدم پست

پای پس-عوض-تلافی

در بردن-بیرون بردن-گذراندن

خیکی-آدم چاق و فربه

 

 

از سر باز کردن(دور کردن، رفع مزاحمت کردن)

 

رنگ و وارنگ-رنگارنگ-به رنگ های گوناگون-از همه نوع

زیر تبری-کنده ای که هیزم شکن روی آن با تبر هیزم می شکند

خُلق تنگ-عصبانی-خشمگین

جِر جِر کردن-چیزی را پاره پاره و ریز کردن-مانند کاغذ و پارچه
جدا جدا-یکی یکی-جداگانه
خوش رو-زیبا-خندان
چشم باباقوری-نابینا-کور

از زور پسی-از روی ناچاری-اجبارن

 

باب دندان-مناسب طبع و حال

دروغ دون-مطالب نادرست و سراسر دروغ

آسمان‌جل-ندار-بی‌چیز-کسی که رواندازش آسمان است

چسی مالیات داره-به کسی می گویند که قمپز در می کند

خشکه بار-نگا. خشکبار

دودی-اهل دود-سیگاری-تریاکی-معتاد به دخانیات