جهت‌گیری هدف و تابآوری
اهداف پیشرفت و تابآوری، از انگیزه و ظرفیت دست‌یافتن به شایستگی تحصیلی صحبت می‌کنند. هنگامی که در آموزش معلمان، هم جهت‌گیری‌های هدف و هم تابآوری مدنظر قرار داده شود، دانش‌آموزان به خصوص آن‌هایی که دارای عملکرد ضعیفی هستند، می‌توانند بیشتر به سمت آموزش یادگیرنده- محور سوق داده شوند (اسپلن، بروکز، پور و برویلس، 2011).
در پژوهشی که توسط اسپلن و همکاران (2011)، با هدف بررسی رابطه‌ی جهت‌گیری‌های هدف و تابآوری، بر روی 107 دانشجوی رشته‌ی کشاورزی انجام شد، عنوان شده است که تابآوری با انواع جهت‌گیری‌های هدف به جز جهت‌گیری تسلطی- اجتنابی رابطه دارد و در این میان، قوی‌ترین همبستگی با جهت‌گیری تسلطی-گرایشی بود. همچنین تابآوری، با جهت‌گیری‌های عملکردی-گرایشی و عملکردی- اجتنابی نیز رابطه‌ی مثبت و معناداری داشت.
همچنین در پژوهش قاسم و حسین چاری (1391)، در بررسی رابطه‌ی میان انگیزش و تابآوری عنوان شد که بر اساس انگیزش می‌توان تابآوری را پیش‌بینی کرد. نویسندگان پژوهش در توجیه این یافته عنوان کرده‌اند که دانش‌آموزانی که دارای انگیزش بیشتری هستند، نوعی تلقی مثبت از مجموعه ویژگی‌های درونی خود دارند و توانایی‌ها و انگیزه‌های خود را ارزشمند می‌دانند که این خود می‌تواند بیانگر نشانه‌های تابآوری در افراد باشد. همچنین نتایج نشان دادند انگیزش درونی، انگیزش بیرونی و خودکارآمدی به صورت همزمان پیش‌بینی کننده‌ی تابآوری هستند. همان‌گونه که قبلا بیان شد انگیزش درونی، به گونه‌ای معادل اهداف تسلطی و انگیزش بیرونی معادل اهداف عملکردی است.
مک‌گریگور، نش و اینزلیکت (2009)، در پژوهشی درباره‌ی رابطه‌ی تهدید، عزت نفس و واکنش انگیزشی گرایشی، نشان داده‌اند که انگیزش گرایشی می‌تواند با کاهش دغدغه‌های شخصی نسبت به تهدیدات، تابآوری را افزایش دهد.
مارتین و مارش (2007)، در قالب مدل انگیزشی تحت عنوان چرخه‌ی انگیزشی یادگیرنده، رابطه‌ی میان تابآوری تحصیلی و چهار مؤلفه‌ی انگیزشی اعتماد به نفس، کنترل، تعهد و آرامش را مورد بررسی قرار دادند. در این مدل رابطه‌ی عوامل افزایش دهنده‌ی انگیزش (شامل خودباوری، تمرکز بر یادگیری، ارزش مدرسه، برنامه‌ریزی، مدیریت مطالعه و مداومت) و عوامل کاهش‌دهنده‌ی انگیزش (شامل اضطراب، کنترل پایین، اجتناب از شکست و خودتخریبی) با تابآوری، مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به نتایج این پژوهش از میان عوامل افزاینده‌ی انگیزش، خودباوری و مداومت به طور مثبت و معنادار با تابآوری تحصیلی در ارتباط بوده و آن را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر همه‌ی عوامل کاهنده‌ی انگیزش، به طور قوی و منفی با تابآوری در ارتباط بوده و باعث کاهش تابآوری تحصیلی می‌شوند.
در نتایج پژوهشی که توسط روبکن[3] (2007)، با عنوان اهداف چندگانه، رضایتمندی و پیشرفت بر روی نمونه‌ای متشکل از 2309 دانشجوی در حال تحصیل انجام شد، نشان داده شده است که جهت‌گیری هدف و شاخص‌های رضایتمندی با هم ارتباط دارند، به این صورت که در مقابل دانشجویانی که تنها دارای جهت‌گیری تسلطی یا جهت‌گیری هدف عملکردی- اجتنابی هستند، دانشجویان دارای هر دو جهت‌گیری تسلطی و عملکردی، رضایتمندی بیشتری از تجربه‌های تحصیلی دارند، سطوح بالاتری از درگیری در فعالیت‌های تحصیلی از خود نشان می‌دهند و در بافت تحصیلی، بیشتر پیشرفت می‌کنند.
در پژوهش دیگری که توسط حسینی و لطیفیان (1388)، با عنوان پیش‌بینی جهت‌گیری هدف با استفاده از پنج عامل بزرگ شخصیت در میان دانشجویان دانشگاه شیراز صورت پذیرفت، نتایج نشان داد، میان توافق‌پذیری و جهت‌گیری تسلطی-گرایشی، رابطه‌ی مثبت وجود دارد. افراد توافق‌پذیر، افرادی سازش‌پذیر، منعطف و همکار هستند که اعتماد زیادی از خود نشان می‌دهند.
[1]. Splan, Brooks, Porr & Broyles
[2]. McGregor, Nash & Inzlicht
[3]. Roebken